نصیر الدّین توسی

چهل سال از حمله خانمان سوز مغولان به ایران گذشته بود . هنوز سایه وحشت و خاطره ی هراس انگیز قتل عام مردم این سرزمین از سوی چنگیز و فرزندانش از ذهن مردم ایران،پاک نشده بود.

در این هنگام آشوب دیگری برخاست . هلاکو ، خان مغول، برای نابود کردن مخالفان خود ، به ایران حمله کرد. بار دیگر نگرانی و اندوه ، قلب مردم را درهم فشرد.

خواجه نصیر الدّین توسی ، ریاضی دان ، نویسنده و ستاره شناسبزرگ ایرانی ،با خود اندیشیدکه « چه می توان کرد؟»

آن گاه با خود گفت:« جامعه، برای حفظ خود،به سه چیز نیازمند است:1-شمشیر2-قلم3-دینار.شمشیر و دینار در دست دشمن است و قلم که از همه کار ساز تر

است، در دست ما. اگر بتوان قلم را به قدرت رساند شمشیر و دینار را هم می توان از دشمن گرفت.»

خواجه با همین نقشه ، تصمیم گرفت به درون حکومت مغول ها راه پیدا کند و اندیشید و رفتار آنها را تغییر دهد.

هلاکو هم که خود نیازمند هوش و دانایی خواجه نصیر می دانست ، او را گرامی داشت و مشاور خود کرد. خواجه،کارش را با حرکتی زیرکانه آغازکرد.

او می خواست یک مرکز علمی ایجاد کند امّا برای این کار دشوار،تصمیم عجیبی گرفت.